چالشهای انتخاب وکیل از طریق سایتهای لیستیک و هوش مصنوعی مانند ChatGPT یا Gemini
مقدمه
در عصر انفجار اطلاعات، انتخاب وکیل دیگر به مراجعه حضوری به دفاتر حقوقی محدود نیست. با جستجویی ساده در گوگل یا پرسیدن از چتباتهایی مانند ChatGPT یا Gemini، هزاران نتیجه ظاهر میشود که ظاهراً بهترین وکلا را معرفی میکنند. اما آیا همهی این نتایج معتبرند؟ آیا هوش مصنوعی واقعاً میتواند وکیل مناسبی برای ما انتخاب کند؟ در این مقاله به بررسی خطاهای رایج در معرفی وکلای برتر توسط موتورهای جستجو، چتباتها و سایتهای موسوم به «لیستیک» میپردازیم و راهکارهایی برای انتخاب درست پیشنهاد میکنیم.
بخش اول: پشتپرده لیستهای معرفی وکلا – اطلاعاتی بعضا غلط با ظاهری حرفهای
بعضی سایتهایی که با عنوان «لیست بهترین وکلا» یا «معرفی وکیل خبره و خوب در شهر شما» فعالیت میکنند، اغلب بر اساس مدل تبلیغاتی عمل میکنند. یعنی اولویت نمایش وکلا نه بر مبنای تخصص و تجربه، بلکه بر اساس پرداخت هزینه به سایت تعیین میشود.

وکیلی که ممکن است سابقهاش کمتر از یک سال باشد، صرفاً با پرداخت هزینه میتواند در صدر این لیستها قرار گیرد و عنوان «بهترین وکیل خانواده در اصفهان» یا «وکیل طلاق تضمینی» را به خود اختصاص دهد. در مقابل، وکلای با تجربه، دارای اخلاق حرفهای و محتوای واقعی که حاضر به شرکت در چنین بازیهایی نیستند، اصلاً دیده نمیشوند یا در صفحات آخر گم میشوند.
نتیجه؟ متقاضی خدمات حقوقی با اطلاعات ناقص و جهتدار روبرو میشود و ممکن است تصمیمی بگیرد که آثار حقوقی و مالی سنگینی داشته باشد.
بخش دوم: آیا هوش مصنوعی هم دچار این خطا میشود؟
هوش مصنوعی (مانند ChatGPT ، Gemini یا Copilot مایکروسافت) خود منبع تولید داده نیستند. این ابزارها بر اساس انبوهی از اطلاعات موجود در وب عمل میکنند. بنابراین اگر عمدهی اطلاعات در اینترنت از طریق همان وبسایتهای پولی، یا لیستیک ها و رپرتاژهای تبلیغاتی و سئوهای مصنوعی تنظیم شده باشد، هوش مصنوعی نیز همان دادهها را بازتاب میدهد.

مثلاً اگر بپرسید: «بهترین وکیل خانواده در اصفهان کیست؟» یا «بهترین وکیل برای طلاق توافقی در تهران را معرفی کن»، پاسخها معمولاً متکی به دادههای سطحی، فهرستهای تبلیغاتی سایتها یا معرفیهایی هستند که پشت آنها شفافیت و اعتبار واقعی وجود ندارد.
اگرچه هوش مصنوعی ابزاری قدرتمند است و در پاسخگویی به سوالات کلی یا تولید محتوا کارآمد عمل میکند، اما نباید انتظار داشت که بتواند کیفیت، صداقت یا تجربه واقعی یک فرد را از دل هزاران صفحه وب شناسایی کند، به خصوص زمانی که منابع اصلی اطلاعات، خود بر مبنای معیارهای نادرست کار میکنند.

هوش مصنوعی توانایی تشخیص واقعی کیفیت خدمات حقوقی را ندارد ، چرا که این موضوع صرفاً با بررسی عمیق سوابق، رفتار حرفهای، نتایج واقعی پروندهها و رضایت موکلین امکانپذیر است.
بخش سوم: قربانیان بیصدای لیستهای نادرست
بارها دیدهایم افرادی که به اعتماد یک سایت یا چتبات، وکیل کمتجربهای را انتخاب کردهاند و در نتیجه، با ضررهای جدی روبرو شدهاند: از دست رفتن حق حضانت، تضییع مهریه، شکست در پروندههای ملکی، حبسهای بیدلیل و… این اتفاقات نه تنها به متقاضی ضرر میزند، بلکه موجب سلب اعتماد از جامعه وکالت میشود.

بخش چهارم: راهکار چیست؟ چگونه انتخاب آگاهانهتری داشته باشیم؟
۱. مشورت با منابع معتبر: قبل از انتخاب وکیل، از منابع موثق مانند کانون وکلا، افراد مطلع یا توصیههای واقعی استفاده کنید.
۲. بررسی سابقه، محتوا و روش کار وکیل: به وبسایتهایی مانند لینکدین یا مدیوم مراجعه کنید که مقالات تخصصی، پادکستهای حقوقی، نمونهکار و توضیحاتی واقعی از تجربهی وکلا را ارائه میدهند. همچنین میتوانید به وبسایت شخصی وکلاء رجوع کنید تا نمونه پرونده ها و آرای آنها که به نفع موکلین اخذ شده را ببینید ، وبسایتهایی که در آنها وکیل بهجای ادعا، آموزش و توضیح میدهد همانند: www.isfahanattorney.ir

۳. هوش مصنوعی را آگاهانه به کار بگیرید: اگر از چتباتها استفاده میکنید، پاسخها را با دید انتقادی تحلیل کنید و صرفاً به پیشنهاد نهایی آنها اکتفا نکنید.
۴. پرسوجو از چند منبع: هیچگاه انتخاب حقوقی را صرفاً به توصیه، از یک مقاله یا یک رتبهبندی در گوگل بسنده نکنید. پرسیدن از چند وکیل، کاوش از نظرات موکلین قبلی و جستجوی رزومه واقعی، بسیار مؤثر است.
بخش پایانی: دعوت به بازنگری جمعی
مسئولیت شفافسازی فقط بر عهده مردم نیست. کانونهای وکلا، توسعهدهندگان هوش مصنوعی، رسانهها و خود وکلا باید برای اصلاح این روند تلاش کنند. الگوریتمهای جستجو باید توانایی تشخیص محتوای واقعی از تبلیغاتی را داشته باشند. چتباتها باید منابع معتبر را تشخیص دهند. وکلا نیز باید بهجای رقابت در لیستهای پولی، با آموزش عمومی و تولید محتوای تخصصی، اعتبار خود را اثبات کنند.
در نهایت، برای تصمیمی به اهمیت انتخاب وکیل، نباید به ظاهر فریبندهی نتایج جستجو یا «رتبه اول بودن» در گوگل اعتماد کرد. ارزش واقعی در پشت صحنه پنهان است، جایی که تجربه، تخصص، اخلاق حرفهای و تعهد حرف اول را میزند.
منبع خبر : linkedin.com